بررسی رابطه بین هوش معنوی و انگیزه پیشرفت شغلی در بین کارکنان دانشگاه علوم پزشکی شاهرود

اغلب کارمندان حرفه ی خود را با امید و انتظاراتی ویژه برای رسیدن به بالاترین سطح در سازمان شروع می کنند و اکثر آ نها به پیشرفت خود، رسیدن به قدرت و کسب بالاترین مسوولیت ها و پاداش ها اهمیت می دهند (نکویی مقدم، 1390: 691). نیاز به موفقیت انگیزه ناخودآگاهی است که افراد رابه سمت و سوی عملکرد بهیبنه یا بهبود عملکردشان سوق می دهد. افزون براین نیاز به موفقیت تابع انتظارات است که برمبنای استاندارد های فردی (برتری و موفقیت) قرار دارد. عملکرد فعلی فرد با انتظارات وی در خصوص موفقیت و برتری یافتن مقایسه می شود. افراد برخوردار از نیاز به موفقیت تمایل زیادی دارند تا توانمندی هایشان را در غلبه بر وظایف مشکل نشان دهند، در حالی که در عین حال استاندارد های بالای خود را نیز حفظ می کنند (نادی و همکاران، 1390: 57). انگیزه پیشرفت یک محرک درونی برای دستیابی به موفقیت است. انگیزه پیشرفت را می توان میل فردی به برتری داشتن، موفقیت و وظایف دشوار و انجام آنها، بهتر از دیگران تعریف نمود ((abu bakar et al., 2010: 4906. افراد با انگیره پیشرفت بالا بالقوه افراد مفیدی در یک سازمان هستند، چرا که آنها موقعیت های رقابتی را پذیرفته اند و علاقه مند به برتر بودن هستند. آنها مایلند تا مسئولیت شخصی را برای موقعیت و به طور کلی، دیدن خودشان که از دیگران توانایی بیشتری دارند را قبول کنند (مختارنیا، 1390: 648). یکی از ابزارهایی که می تواند افراد را در ارتقای مسیر پیشرفت شغلی یاری رساند برخورداری از هوش معنوی است. بطوریکه افرادی که از هوش معنوی بالایی برخوردارند، احساس دین و مسوولیت می کنند تا با تلاش بیش تر خدمتی را به جامعه ارائه دهند. در نتیجه این افراد در محیط های کاری تلاش و پشتکار بیشتری از خود نشان می دهند و به موفقیت های بیشتری می رسند (عاشوری، 1392: 697). بر اساس نظر ویگلس ورس (2002)، هوش معنوی، توانایی افراد در رفتار عاقلانه و همراه با شفقت است، که صرف نظر از شرایط و موقعیت موجود، بتوانند آرامش درونی و بیرونی خود را حفظ کنند chin et al., 2011: 3)). کینگ (2008) هوش معنوی را به صورت مجموعه ای از توانایی های روحی قابل انطباق تعریف می کند که مبتنی بر جنبه های غیر مادی و مافوق هستی بوده و ظرفیت و توانایی منحصر به فردی را در شخص ایجاد می کند، تا وی معنا را در زندگی درک کند و به موقعیت های معنوی بالاتر دست یابد. وی معتقد است که هوش معنوی دارای چهار بعد، : تفکر وجودی انتقادی ، آگاهی متعالی ، معنا سازی شخصی ، بسط حالت هشیاری می باشد (constantin butanescu, 2013: 23). تفکر وجودی انتقادی: توانایی برای اندیشیدن نقادانه راجع به موضوعاتی مانند معناداری، هدف، وجود فراتر از وجود (واقعیت، مرگ، هستی)، توانایی برای رویارویی با استنتاج یا فلسفه های اصیل وجود، همچنین توانایی برای اندیشیدن راجع به موضوعات غیر وجودی از یک دیدگاه وجودی. 2) آگاهی متعالی: توانایی برای شناخت ابعاد و قابلیت های متعالی از خود (تحول درونی و بیرونی) از دیگران و جهان مادی (کل نگری و غیر مادی گرایانه). 3) معنا سازی شخصی: توانایی برای هدایت معناداری شخصی و اهداف در همه تجربیات مادی و فیزیکی و در برگیرنده توانایی خلق هدف برای زندگی. 4) بسط حالت هشیاری: توانایی برای ورود به مراحل سطح بالای معنوی هوشیاری، شعور کیهانی، اتحاد، وحدت و یکپارچگی (رقیب و همکاران، 1387: 47). هوش معنوی نه فقط تصویر هوش انسانی را کامل می کند بلکه بهره هوشی و هوش هیجانی فرد را نیز مدیریت کرده و به وی کمک می کند تا بهترین استفاده را از بهره هوشی و هوش هیجانی خود داسته باشد. از این رو به نظر می رسد، در دنیای کسب و کار، سازمانی که نیروهای آن از هوش معنوی بالا برخوردارند، فضای مثبت و سازنده ای دارد و علی رغم بحث هایی که در تبادل افکار و خواسته ها صورت می گیرد، حس احترام بالایی بین افراد وجود دارد و هر کس آماده است که در شرایط مورد نیاز، به کمک دیگران برود (اسکندری، 1392: 39). به عقیده جورج (2006) مهم ترین بهره های هوش معنوی در محیط کار عبارت اند از: • ایجاد آرامش خاطر؛ به گونه ای که اثربخشی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد؛ رشد هوش معنوی که به معنای آگاهی عمیق تر از خود به عنوان موجودی غیر مادی است، در واقع منبعی از استعدادهای غیر عینی است که قبلا کشف نشده است. هنگامی که هوشیاری فرد افزایش پیدا می کند و مورد استفاده قرار می گیرد، در او احساس امنیت به وجود می آید و بدین ترتیب عملکرد او در محیط کار بهبود می یابد (ساغروانی، 1389: 38). • ایجاد تفاهم بین افراد؛ تنها در 10 تا 15 سال اخیر، ایجاد ارتباط بخشی از کار مدیر تلقی می شود که اهمیت فزاینده ای یافته است. امروزه بسیاری از افراد، سازمان خود را ترک نمی کنند، بلکه مدیران خود را ترک می کنند، بنابراین تمایل به حفظ نیروی کار یکی از دلایلی است که درک کارکنان از سوی مدیران را الزامی می سازد (ساغروانی، 1389: 38). • مدیریت کردن تغییرات و از میان برداشتن موانع؛ برای اغلب افراد، تغییر رنج آور است. نمی توان تصور کرد زمانی که افراد در مورد چالش های محتمل و نامحتمل آینده صحبت می کنند، کاملاً آرام باشند و بخندند. زمانی که افراد، اشتباهات درونی خود را عمیقاً درک کنند، آن را تکرار نخواهند کرد و از ترس و آشفتگی در برابر تغییر رها خواهند شد و این عمیق ترین سطح هوش معنوی است (ساغروانی، 1389: 38). با توجه به مطالب مذکور و نقش مهمی که برخورداری از معنویت و بالخص هوش معنوی می تواند در بهبود عملکرد سازمان و ارتقای قدرت رقابتی آن داشته باشد، محقق درصدد است در این مطالعه رابطه بین هوش معنوی ( بر اساس مدل کینگ ) و انگیزه پیشرفت کاری در بین کارکنان دانشگاه علوم پزشکی شاهرود را مورد بحث و بررسی قرار دهد.